Sejm Rzeczpospolitej Polskiej, realizując zamysł śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego, 10 lat temu ustanowił dzień 1 marca Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Tym sposobem ofiara, odwaga i poświęcenie Ojczyźnie bohaterów antykomunistycznego podziemia doczekały się godnego upamiętnienia w wymiarze symbolicznym, państwowym i wspólnotowym.
Dekada kultywowania pamięci bohaterów powojennych walk o wolność przyniosła niezliczone inicjatywy lokalne, społeczne, instytucjonalne i międzypokoleniowe, które korzystając z rozmaitych form przekazu, opowiadały Polakom i światu, historię tych, którzy w imię wolnej Polski zapłacili najwyższą cenę. Wielowymiarowy i sieciowy, bo oparty zarówno o instytucje państwowe, jak i oddolne inicjatywy obywatelskie charakter Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych sprawił, że losy walczących o wolną Polskę bohaterów na trwale wpisały się w pamięć zbiorową Polaków.
Zachęcamy wszystkich do uczczenia Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych i udziału w wydarzeniach artystycznych i kulturalnych przygotowanych przez instytucje kultury prowadzone, współprowadzone czy nadzorowane przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
Program wydarzeń
1 marca
Archiwa Państwowe: Archiwum Akt Nowych
Wystawa online „Listy dzieci Żołnierzy Wyklętych" - https://www.aan.gov.pl/.
Archiwa Państwowe: Archiwum Państwowe w Kaliszu
Uroczystości upamiętniające Żołnierzy Wyklętych zamordowanych w kaliskim więzieniu (1 marca, godz. 12) - https://www.archiwum.kalisz.pl/.
Centralne Muzeum Jeńców Wojennych
Wykład online pt. „Rotmistrz Witold Pilecki (1901– 1948)” (1 marca, godz. 9.00) - https://www.youtube.com/watch?v=hp tjZFu25Lw.
Filharmonia Podkarpacka
Koncert pod hasłem „NIEZŁOMNI Ja odchodzę, Ty zostajesz...” (1 marca, godz. 19:00).
Podczas koncertu wykonane zostaną utwory muzyczne do wierszy Jana Kochanowskiego, Marii Konopnickiej, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Agnieszki Przywary, Kazimierza Treli, Marka Szczerbińskiego, Jadwigi Kupiszewskiej. Fragmenty grypsów Łukasza Cieplińskiego, jako swoisty i uniwersalny testament dla Polaków, stanowią spoiwo całego programu - http://www.filharmonia.rzeszow.pl/.../dzien,01-03-2021.html.
Instytut Pileckiego
Debata z cyklu „Ad vocem" poświęcona Żołnierzom Podziemia Niepodległościowego (1 - 2 marca, godz. 11 – 15) .
„Ad vocem” to cykl debat oksfordzkich prowadzonych przez Instytut Pileckiego z udziałem uczniów szkół licealnych. W formule debat oksfordzkich dyskutowane są zagadnienia i dylematy polskiej historii XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczeń dwóch totalitaryzmów.
Zmagania drużyn można oglądać on-line na platformie zoom.us, zgłaszając się mailowo na adres: advocem@instytutpileckiego.pl
Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny
Koncert online z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych (1 marca, godz 18: 30.)
Koncert dostępny będzie na kanale Facebook i Youtube Zespołu "Śląsk".
Link do wydarzenia na FB: https://fb.me/e/29dWsb9Ze lub
https://www.facebook.com/events/1565803393612371
Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce
Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych w kościele pw. Świętego Antoniego Padewskiego w Ostrołęce (1 marca, godz. 18:00). Bezpośrednio po mszy odbędzie się złożenie kwiatów pod Pomnikiem Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Ofiar Terroru Komunistycznego i zapalenie zniczy na mogiłach Żołnierzy Wyklętych.
Program wydarzeń on- line
„Rycerze. Dzieci Niepodległej” – wystawa internetowa. Od 1 marca br. Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza zamierza przedstawić sylwetki dziewiętnastu postaci – poetów, poetek i prozaików walczących piórem i czynem o polską niepodległość.
Więcej informacji: http://rycerze.muzeumliteratury.pl/.
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
„Grypsy z celi śmierci”. Koncert słowno-muzyczny poświęcony pamięci płk. Łukasza Cieplińskiego ( 1 marca, godz. 18.00). Zapis koncertu zostanie udostępniony w mediach społecznościowych (FB, YT) Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (
https://www.facebook.com/events/832329234016087
Na warstwę słowną koncertu złożą się zapiski z więzienia, jakie do swojej żony Jadwigi i syna Andrzeja skierował ppłk. Łukasz Ciepliński „Pług” – dowódca IV Komendy Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, żołnierz niezłomny. Jest to zapis testamentu katolika i patrioty z ponadczasowym, uniwersalnym przesłaniem, chwytający za serce każdego, komu bliskie są wartości takie jak Bóg, honor i ojczyzna.
W wydarzeniu wezmą udział aktor Marcin Kwaśny (znany z takich filmów o Żołnierzach Niezłomnych jak „Historia Roja”, „Pilecki” czy „Wyklęty”), saksofonista, uznany muzyk i kompozytor Marcin Świderski oraz Marek Lipski – pianista, ceniony kompozytor, aranżer.
Słowo i muzykę dopełni prezentacja oparta na archiwalnych zdjęciach przybliżających postać ppłk. Łukasza Cieplińskiego.
Łukasz Ciepliński – niezłomny dowódca Armii Krajowej i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Walczył z Niemcami, a następnie z sowieckim okupantem. Więzień komunistycznej katowni, zamordowany strzałem w tył głowy. Pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika. Stał się symbolem nieugiętej postawy wobec komunistycznej władzy. Postać Łukasza Cieplińskiego znalazła się na marginesie historii – ważnym jest nauczanie i przypominane o tych zapomnianych żołnierzach, którzy stawiali zbrojny opór przeciwko komunistycznemu zniewoleniu i sowietyzacji Polski.
3 marca
Muzeum – Dom Rodziny Pileckich (w organizacji) w Ostrowi Mazowieckiej
„Płk Łukasz Ciepliński. Żołnierz z powołania” – spotkanie online ( 3 marca, godz. 18) http://www.muzeumpileckich.pl/.
Ponadto w sferze wirtualnej i społecznościowej związanej z instytucjami kultury i pamięci zostało przewidziane wiele działań o charakterze edukacyjnym i popularyzatorskim.